In onze nieuwste blogreeks besteden we deze periode aandacht aan het overeenkomstenrecht. Is een overheidsinstantie partij bij een overeenkomst? Dan zou je kunnen denken dat het overeenkomstenrecht geldend tussen particulieren en/of ondernemingen (’private’ partijen) niet van toepassing is. Het volgende dossier laat zien dat dit wel het geval is.
Gemeente Eindhoven en de Steentjeskerk – waar ging het om?
Op 17 augustus 2022 is vonnis gewezen in een dossier waarin ik optrad als advocaat. De tegenpartij was de gemeente Eindhoven. De kwestie ging onder meer over de vraag of de gemeente bij de gesloten overeenkomst moest worden gezien als ‘private’ partij of als overheidsorgaan.
In het kort kwam de casus op het volgende neer. Mijn cliënte (een vennootschap) is koper van de Steentjeskerk, een zeer markant object in Eindhoven. Eigenaar en verkoper is de gemeente Eindhoven. In de koopovereenkomst was opgenomen dat het bestemmingsplan nog moest wijzigen. De gemeente Eindhoven legde dit zo uit dat de bestemming moest zijn gewijzigd vóórdat zij verplicht kon worden om de kerk aan mijn cliënte te leveren.
Mijn cliënte nam het standpunt in dat de gemeente de koopovereenkomst had getekend als private partij en dat de bepaling over de wijziging van het bestemmingsplan niet betekende dat het uitblijven van deze wijziging de levering van de kerk zou tegenhouden. Zou dat wel het geval zijn? Dan zou de gemeente zelf in de hand hebben wanneer en op welke manier tot levering van de kerk zou worden overgegaan, omdat zij dan haar bestuursbevoegdheden (het wijzigen van het bestemmingsplan) zou kunnen vermengen met haar private plicht om te leveren.
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank oordeelde dat de gemeente Eindhoven had getekend als private partij en de kerk moet leveren. Of de bestemming nu wel of niet is gewijzigd maakt daarbij volgens de rechtbank niets uit. In de overeenkomst was immers niet opgenomen dat een wijziging van de bestemming een voorwaarde was voor levering. De rechter gaf aan dat de gemeente Eindhoven vanwege haar publieke taak en het bijzondere karakter van de kerk weliswaar belang heeft bij een juiste bestemming, maar de rechter oordeelde ook dat de gemeente hiervoor het bestuursrechtelijke instrumentarium voorhanden heeft, welk instrument de gemeente in de overeenkomst onvoldoende had verwerkt.
Deze zaak illustreert het belang van goede, volledige overeenkomsten waarin de wil van partijen correct is opgenomen, om discussie achteraf te voorkomen. Ook (of wellicht juist) als een overheidsorgaan partij is.
Vragen?
Voor vragen over dit dossier kun je met mij contact opnemen (franklaagland@lawandpepper.com of 06 11 12 82 80) en voor overige vragen over het overeenkomstenrecht met Iris Jans (irisjans@lawandpepper.com).
Lees ook: