De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA; voorheen: ‘Inspectie SZW’) controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de verschillende wetten, besluiten en regelingen op het terrein van arbeid. De Nederlandse Arbeidsinspectie kan reageren op meldingen, maar voert ook op regelmatige basis (onaangekondigd) inspectiebezoeken uit. Deze blogreeks, voorzien van verschillende tips, kan behulpzaam zijn bij (de voorbereiding van) zo’n inspectiebezoek en het vervolg daarop. In deze vierde blog ga ik in op het handhavingsbeleid van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Gronden inspectie
De NLA kan verschillende gronden hebben voor het uitvoeren van een inspectie, waaronder: (i) een melding van een derde, (ii) op eigen initiatief op basis van risicoanalyses en (iii) een herinspectie naar aanleiding van een eerder geconstateerde onregelmatigheid.
Als de NLA een overtreding constateert, gaat zij in beginsel tot handhaving over.
Handhavingsbeleid van de Nederlandse Arbeidsinspectie
Afhankelijk van de aard van de overtreding is er verschillend handhavingsbeleid van toepassing. Op overtreding van:
– de Arbeidsomstandighedenwet is het Handhavingsbeleid Arbowet van toepassing.
– de Wet arbeid vreemdelingen is het Handhavingsbeleid Wet arbeid vreemdelingen van toepassing.
– de Arbeidstijdenwet is het Handhavingsbeleid Arbeidstijdenwet van toepassing.
Handhavingsmiddelen Nederlandse Arbeidsinspectie
In het handhavingsbeleid is uitgewerkt welke instrumenten de NLA kan aanwenden. Ik bespreek hieronder de meest voorkomende instrumenten:
Eis tot naleving
Indien sprake is van overtreding van een niet-concreet geformuleerde bepaling (een zogenaamde ‘doelbepaling’), dan kan de NLA een eis tot naleving van de wet geven. In de schriftelijke eis geeft de inspecteur aan welke maatregelen moeten worden genomen om de overtreding op te heffen en de termijn waarbinnen de overtreding moet zijn opgeheven.
Een (informele) variant hierop is dat een inspecteur een mondelinge afspraak maakt met een werkgever. Dit kan alleen als (i) sprake is van een niet-ernstige overtreding én (ii) hij verwacht dat de werkgever de overtreding zonder dwang zal opheffen.
Waarschuwing
Indien sprake is van een niet-ernstige overtreding dan kan de Nederlandse Arbeidsinspectie soms volstaan met een waarschuwing. De inspectie geeft ook een waarschuwing indien sprake is van een lichte overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet of de Arbeidstijdenwet. In uitzonderlijke gevallen kan ook voor een overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen worden volstaan met een waarschuwing.
Bestuurlijke boete
Veelal wordt voor overtreding van de eerdergenoemde wetten een (bestuurlijke) boete opgelegd. In het geval van de Wet arbeid vreemdelingen kunnen voor de volgende overtredingen boetes worden opgelegd:
– Illegale tewerkstelling en
– Schending van de identificatieplicht, bewaarplicht en meldplicht.
Onder bepaalde omstandigheden matigt of verhoogt het Ministerie voor SZW het boetenormbedrag. De regels hierover staan in de verschillende beleidsregels, namelijk de Beleidsregels boeteoplegging:
– Wet arbeid vreemdelingen;
– Arbeidsomstandighedenwetgeving;
– Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit.
Dwangmaatregelen
De Nederlandse Arbeidsinspectie kan bij overtreding van bepaalde artikelen in de Arbeidsomstandighedenwet en de Wet minimumloon en vakantiebijslag bestuursdwangmaatregelen opleggen.
Bij een last onder bestuursdwang heft de overheid een overtreding van de wet zelf op, waarbij zij de kosten verhaalt op de werkgever.
Bij een last onder dwangsom sommeert de overheid het bedrijf een overtreding op te heffen, bij gebreke waarvan de werkgever een (oplopende) dwangsom moet betalen.
Waarschuwing Preventieve Stillegging
De Nederlandse Arbeidsinspectie kan werkzaamheden van een bedrijf dat meerdere keren één van de arbeidswetten overtreedt, stilleggen op grond van de Beleidsregel preventieve stillegging arbeidswetten. Deze sanctie kan worden ingezet bij meerdere overtredingen van de volgende wetten:
– Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
– Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml)
– Wet arbeid vreemdelingen (Wav)
– Arbeidstijdenwet (Atw)
– Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi)
Bij overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen zal een waarschuwing preventieve stillegging WPS worden opgelegd indien twintig of meer illegaal tewerkgestelde vreemdelingen worden aangetroffen en indien sprake is van overtredingen die binnen 5 jaar nogmaals wordt geconstateerd.
Stillegging van werkzaamheden
De Nederlandse Arbeidsinspectie geeft een bevel tot stillegging van het werk indien sprake is van een ernstig gevaar voor de veiligheid of gezondheid van personen. Denk hierbij aan acuut valgevaar, kinderarbeid of overtreding van de Aanvullende Risico- inventarisatie en – evaluatie.
Strafrechtelijke vervolging
Een inspecteur maakt een proces-verbaal op als er sprake is van een misdrijf of overtreding van de verbodsbepalingen die uitdrukkelijk in de regelgeving staan genoemd. Dat is onder andere het geval indien een werkgever een ‘bevel tot stillegging van het werk’ niet opvolgt of sprake is van kinderarbeid. Dit is ook het geval indien een werkgever werknemers blootstelt aan acuut gevaar veroorzakende stoffen of aan andere situaties die acuut de gezondheid bedreigen, terwijl hij de risico’s van de stoffen of de situatie kent of moet kennen.
Het proces-verbaal wordt doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie. De officier van justitie zal bepalen welk vervolg hieraan wordt gegeven.
Vragen over arbeidsrecht- en arbeidsmigratierecht?
In de volgende blog ga ik dieper in op de bestuurlijke boete en leg ik uit hoe met succes bezwaar kan worden gemaakt tegen een boetebesluit. Voor vragen over de Nederlandse Arbeidsinspectie kun je met mij contact opnemen (boystenden@lawandpepper.com of 06-27177989). Wil je op de hoogte blijven van al mijn arbeidsrechtelijke- en arbeidsmigratierechtelijke blogs? Volg dan de LinkedIn-pagina van Law&Pepper Advocaten.
Lees hier alle blogs van deze reeks:
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 1): Help wat moet ik doen?
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 2): bevoegdheden
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 3): het proces in tien stappen
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 4): handhavingsbeleid en sancties
