De Nederlandse Arbeidsinspectie (voorheen: ‘Inspectie SZW’) controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de verschillende wetten, besluiten en regelingen op het terrein van arbeid. De Nederlandse Arbeidsinspectie kan reageren op meldingen, maar voert ook op regelmatige basis (onaangekondigd) inspectiebezoeken uit. Deze blogreeks, voorzien van verschillende tips, kan behulpzaam zijn bij (de voorbereiding van) zo’n inspectiebezoek. In deze eerste blog ga ik in algemene zin in op de taak van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Wat doet de Nederlandse Arbeidsinspectie?
Toezicht
De Nederlandse Arbeidsinspectie is de toezichthouder op het terrein van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zij controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de volgende wet- en regelgeving op het terrein van arbeid:
(i) de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet);
(ii) de Wet arbeid vreemdelingen (Wav);
(iii) de Arbeidstijdenwet (Awt);
(iv) de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml);
(v) de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi);
(vi) de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (WagwEU).
Opsporing
Daarnaast houdt de Nederlandse Arbeidsinspectie zich bezig met het opsporen van fraude binnen de keten van werk en inkomen. Denk hierbij aan uitkeringsfraude, maar ook het opsporen van illegale arbeid, malafide arbeidsbemiddeling, uitbuiting, mensensmokkel en andere vormen van georganiseerde criminaliteit. Bij de opsporing wordt de inspectie aangestuurd door het Openbaar Ministerie.
Signaleren
Tot slot heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie tot taak risico’s in het werkveld te signaleren en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van deze risico’s op te hoogte te stellen/houden.
Risico- en omgevingsanalyse en meerjarenplan
Om de zoveel tijd stelt de Nederlandse Arbeidsinspectie een meerjarenplan (MJP) op, dat gebaseerd is op een brede omgevingsanalyse en risicoanalyse. Daarin beschrijft zij op hoofdlijnen de ambities, werkwijze en activiteiten voor de komende vier jaar. Voor de periode 2023-2026 focust de inspectie zich onder meer op de volgende onderwerpen: (i) illegale tewerkstelling, (ii) onderbetaling, (iii) arbeidsuitbuiting en ernstige benadeling, (iv) aantasting arbeidsverhoudingen, (v) ongelijke behandeling van mensen op de arbeidsmarkt en (vi) ongewenst gedrag.
Melding
Een ieder kan bij de Nederlandse Arbeidsinspectie een melding doen over onveilig, ongezond en oneerlijk werk. Op de website van de inspectie staat een meldingsformulier. Meldingen worden vaak gedaan door (boze of bezorgde) medewerkers, vakbonden, werkgevers en ondernemingsraden. Maar melden kan (en gebeurt vaak) ook anoniem. Anonieme klachtmeldingen worden minder vaak opgevolgd:
Bron: Algemene Rekenkamer
Inspectiebezoek
De Nederlandse Arbeidsinspectie is bevoegd onaangekondigd inspecties uit te voeren. In sommige gevallen zal de inspectie het bezoek juist wel van te voren aankondigen. De kans op een inspectiebezoek is groter als sprake is van eerdere overtredingen, klachten of arbeidsongevallen.
Om hun inspecties en onderzoeken goed te kunnen uitvoeren, hebben de inspecteurs ruime bevoegdheden. In mijn tweede blog zal ik hierop ingaan.
Het (verdere) proces
Na een inspectiebezoek volgt een boeterapport, in geval van een geconstateerde overtreding gevolgd door een kennisgeving, boetebeschikking en de mogelijkheid van bezwaar- en beroep. In mijn derde blog ga ik in op het verdere proces dat kan volgen nadat een overtreding wordt geconstateerd.
Handhaving / sancties
Indien een overtreding wordt vastgesteld, zal de Nederlandse Arbeidsinspectie handhavend optreden, door:
– een waarschuwing te geven;
– een bestuurlijke boete op te leggen (al dan niet onder publicatie/openbaarmaking van het overtredende bedrijf); of
– het werk stil te leggen.
In mijn vierde blog ga ik in op deze handhavingsbevoegdheden. In mijn vijfde blog ga ik specifiek in wat je kunt doen tegen een bestuurlijke boete. Mijn zesde blog gaat specifiek over overtredingen van de Wet arbeid vreemdelingen.
Vragen over arbeidsrecht en/of arbeidsmigratierecht?
Voor vragen over de Nederlandse Arbeidsinspectie kun je met mij contact opnemen (boystenden@lawandpepper.com of 06-27177989). Wil je op de hoogte blijven van al mijn arbeidsrechtelijke- en arbeidsmigratierechtelijke blogs? Volg dan de LinkedIn-pagina van Law&Pepper Advocaten.
Lees ook:
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 1): Help wat moet ik doen?
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 2): bevoegdheden
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 3): het proces in tien stappen
- De Nederlandse Arbeidsinspectie op bezoek (deel 4): handhavingsbeleid en sancties
