In het arrest van de Hoge Raad van 24 april 2015 (ECLI:NL:HR:2015:1125) heeft de Hoge Raad zich gebogen over de vraag: wat als twee sets algemene voorwaarden van toepassing zijn op een overeenkomst, maar deze algemene voorwaarden bevatten onderling tegenstrijdige bedingen?
In eerdere uitspraken heeft de Hoge Raad aangenomen dat indien in een overeenkomst naar twee verschillende sets algemene voorwaarden wordt verwezen, maar niet vermeld staat welke van beide van toepassing is, geen van beide sets voorwaarden van toepassing zijn. Wij bespraken dit in onze bijdrage van 24 juni 2013 met als titel ‘Kunnen twee sets algemene voorwaarden van toepassing zijn?’. Daarin hebben wij verwezen naar het arrest van de Hoge Raad inzake Visser/Avèro (HR 28 november 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2507) waarin de vraag voorlag of de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden wel was overeengekomen. Er waren in die zaak twee sets algemene voorwaarden genoemd in de overeenkomst met de vermelding dat de ene set algemene voorwaarden van toepassing is of de andere. Er was evenwel niet aangegeven noch nader geregeld welke set algemene voorwaarden in welk geval van toepassing zou zijn. De Hoge Raad overwoog dat in een dergelijk geval geen van beide algemene voorwaarden van toepassing zijn en dus beide geen deel uitmaken van de overeenkomst.
In het arrest van 24 april 2015 speelde een andere situatie. In deze kwestie waren twee sets algemene voorwaarden naast elkaar uitdrukkelijk van toepassing verklaard op de overeenkomst. Er was dus geen discussie over welke set voorwaarden van toepassing was, zoals in de eerder genoemde rechtspraak uit 1997; beide waren van toepassing. Er waren evenwel bedingen in die voorwaarden die strijdig waren met elkaar. Aldus de Hoge Raad dienen in zo’n geval de daarin opgenomen onverenigbare bedingen te worden uitgelegd. Door middel van uitleg, waarbij gekeken wordt naar de bedoeling van partijen en naar hetgeen partijen over en weer uit elkaars verklaringen en gedragingen hebben mogen afleiden (de zogeheten Haviltex-maatstaf ), dient te worden vastgesteld welke van de tegenstrijdige bedingen prevaleert.
Op basis van voorgaande rechtspraak is het dus niet per definitie zo dat als naar twee verschillende algemene voorwaarden wordt verwezen in een overeenkomst, beide algemene voorwaarden terzijde worden geschoven. Het hangt af van de wijze waarop de voorwaarden van toepassing zijn verklaard of geen of beide sets algemene voorwaarden van toepassing zijn. Als twee verschillende sets algemene voorwaarden van toepassing zijn en als in dat geval bedingen onderling onverenigbaar zijn, dan zal uitleg van de bedingen uiteindelijk tot een oplossing moeten leiden.
Heeft u vragen over deze bijdrage of heeft u vragen over algemene voorwaarden of andere verbintenissenrechtelijke aspecten, neem dan gerust contact op met Mignon ter Beek.